Het is een cliché, maar daarom niet minder waar: de wereld om ons heen is héél snel aan het veranderen. Door snelle technologische ontwikkelingen en digitalisering is de kennis van vandaag morgen alweer verouderd. Ondertussen worden banen overgenomen door computers of robots en neemt het landelijke tekort aan IT’ers en ICT’ers problematische vormen aan.
Vanuit het onderwijs wordt er van alles aan gedaan om de jongste generatie beslagen ten ijs te laten komen in deze nieuwe, gedigitaliseerde wereld. Het onderwijs probeert, op advies van onder andere vakbonden, 21e-eeuwse vaardigheden te integreren in lesprogramma’s. Op het eerste oog een verstandige en misschien zelfs onontkoombare keuze, maar toch is er ook kritiek. We bespreken de voors en de tegens.
21e-eeuwse vaardigheden kun je het beste zien als een ‘skillset’ die je voorbereidt op de gedigitaliseerde toekomst. Denk hierbij aan basisvaardigheden zoals het leren werken met computers of andere digitale hulpmiddelen. Maar ook aan meer gevorderde skills zoals ‘computational thinking’: problemen omzetten in logische processen die vervolgens opgelost worden met computertechniek. Het gaat in totaal om 11 competenties opgesteld door het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling. Zowel binnen het basis- als het middelbaar onderwijs zijn 21e-eeuwse vaardigheden onderdeel van het huidige lesprogramma.
Voorstanders van het (verder) integreren van 21e-eeuwse vaardigheden in het onderwijs benadrukken dat de wereld onder invloed van globalisering en digitalisering snel aan het veranderen is. Ze vinden dat het huidige onderwijssysteem een verouderd 20e -eeuws systeem is dat kinderen en jongeren niet genoeg voorbereidt op de toekomst. Het is zinloos om deze nieuwe generatie vol te stoppen met (verouderde) kennis. Leer ze liever 21e-eeuwse vaardigheden waar ze nu én in de toekomst profijt van hebben. Als we het onderwijs niet radicaal gaan veranderen, blijven we achter de feiten aanlopen en zullen bijvoorbeeld de tekorten in de ICT alleen maar blijven oplopen.
Toch is er vanuit verschillende hoeken ook kritiek op deze aanpak. De kritiek richt zich er onder andere op dat het nieuwe onderwijs zich te veel focust op het aanleren van vaardigheden en dat het verwerven van kennis steeds minder belangrijk wordt. Kennis mag nooit gezien worden als overbodige bagage voor je hersenen. Kennis vormt het fundament voor kritisch en analytisch denken en blijft de basis voor het onderwijs – niet het aanleren van vaardigheden. Zo redeneren tegenstanders.
Daarnaast hoor je ook tegengeluiden van mensen die vinden dat de aandacht voor het aanleren van 21e-eeuwse vaardigheden puur ontstaan is vanuit economische noodzaak. Ze geven aan dat onderwijs zich niet moet laten leiden door de economie. Ze zien liever dat het onderwijs meer aandacht besteedt aan grote mondiale onderwerpen zoals gelijkheid, duurzaamheid en democratie.
De komende jaren zal blijken hoe 21e-eeuwse vaardigheden zich verder ontwikkelen binnen het onderwijs. Er zal vooral gezocht moeten worden naar een goede balans. Een balans tussen enerzijds de economische noodzaak van hervorming binnen het onderwijs en anderzijds de rol van het onderwijs in bredere zin. Misschien, ongeacht hoe het onderwijs eruit gaat zien, moeten we maar vooral vertrouwen hebben in de jongste generatie. Zij kunnen als enige écht het verschil maken!
Ben je jong, oud of plak je liever geen stempel Newskool detacheert medewerkers bij uiteenlopende opdrachtgevers. In onze traineeships werk je fulltime en rond je in deeltijd een hbo- of wo-studie af. Meer weten? Neem contact met ons op!
